เอกสารส่วนตัวเป็นหลักฐานอ้างอิงเฉพาะส่วนตัว มีการบันทึกรายละเอียดข้อเท็จจริงเกี่ยวกับบุคล ทรัพย์สิน เช่น บัตรประจำตัวประชาชน มีรายละเอียดเกี่ยวกับภาพถ่าย ชื่อ – นามสกุล วัน เดือน ปีเกิด ศาสนา ที่อยู่ เลขประจำตัวของเจ้าของบัตร ลายมือชื่อของเจ้าพนักงานออกบัตร และวันหมดอายุ

1. ภาพถ่าย

2. เลขประจำตัวประชาชน

3. ชื่อ-นามสกุล

4. วัน เดือน ปีเกิด

5. ศาสนา

6. ที่อยู่

7. วันออกบัตร

                       บัตรประจำตัวประชาชน                                 8. วันบัตรหมดอายุ

                                                                                              9. ลายมือชื่อของเจ้าพนักงานออกบัตร

     ในการดำเนินชีวิตประจำวันต้องใช้เอกสารสำคัญเป็นหลักฐานในการติดต่องานต่าง ๆ เอกสารส่วนตัวบางชนิดควรนำติดตัวไว้เสมอ บางชนิดจะเก็บไว้ที่บ้านเพื่อป้องกันการสูญหาย

1. การจัดเก็บเอกสารส่วนตัว

1.1 ความสำคัญของเอกสารส่วนตัว

       เอกสารส่วนตัว เช่น บัตรประจำตัวประชาชน บัตรประจำตัวนักเรียน บัตรผู้ป่วย สูติบัตร สมุดบัญชีเงินฝาก และสมุดรายงานผลการเรียนเป็นเอกสารที่มีรายละเอียดเกี่ยวข้องกับผู้ใช้โดยตรง และเป็นเอกสารแสดงตน ซึ่งจำเป็นต้องใช้ในการติดต่อประสานงานกับหน่วยงานต่าง ๆ เช่น โรงเรียน  โรงพยาบาล ธนาคาร

       การใช้บัตรประจำตัวประชาชนเป็นหลักฐานในการสมัครสอบ สมัครงาน จ่ายเงินหรือมอบให้แก่หน่วยงานต่าง ๆ ต้องขีดทแยงทับสำเนาและเขียนว่าใช้สำหรับโอกาสที่ใช้และลงวัน เดือน ปี ให้ชัดเจน เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้อื่นแอบอ้างนำบัตรของเราไปใช้ได้อีก

1.2 วิธีการจัดเก็บเอกสารส่วนตัว

        การจัดเก็บเอกสารส่วนตัว เป็นการเก็บ รวบรวม แยก และจัดประเภทเอกสารที่บันทึกข้อมูลข่าวสารไว้อย่างเป็นระเบียบ

        เอกสารส่วนตัวแต่ละประเภทมีวิธีการจัดเก็บที่แตกต่างกัน ดังนี้

        1) เอกสารส่วนตัวที่ต้องนำติดตัวไว้ เช่น        

บัตรประจำตัวประชาชน บัตรผู้ป่วย บัตรประจำตัวนักเรียน

ควรจัดเก็บในกระเป๋าเงินที่มีช่องเสียบบัตร

หรือกระเป๋านักเรียน

กระเป๋าเงินควรมีบัตรประจำตัวนักเรียน

     พกติดตัวเสมอ

2. เอกสารส่วนตัวที่ใช้เป็นครั้งคราว

เช่น สูจิบัตร สมุดบัญชีเงินฝาก หรือสมุดรายงานผลการเรียน

ควรรวบรวมและจัดแยกเป็นหมวดหมู่หรือเป็นกลุ่มตามความ

เหมาะสม แล้วเก็บไว้ในซองเอกสาร นำไปจัดเก็บในตู้หรือ

ลิ้นชักที่มีกุญแจปิดมิดชิด หรือฝากให้ผู้ปกครองเก็บไว้

1.3 ประโยชน์ของการจัดเก็บเอกสารส่วนตัวอย่างถูกวิธี

       การจัดเก็บเอกสารส่วนตัวอย่างถูกวิธีมีประโยชน์ ดังนี้

  1. เอกสารเป็นระเบียบเรียบร้อย

  2. หลักฐานไม่สูญหาย

  3. ค้นหาง่าย และหยิบใช้ได้สะดวก รวดเร็ว

       การใช้บัตรประจำตัวประชาชนเป็นหลักฐานในการติดต่อหน่วยงานต่าง ๆ ต้องขีดเส้นทับสำเนาและเขียนว่าใช้สำหรับโอกาสที่ใช้เท่านั้น เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้อื่นแอบอ้างนำบัตรไปใช้ได้ ดังตัวอย่าง

2. อาชีพ

2.1 ความหมายของอาชีพ

      อาชีพ หมายถึง การทำงานหรือกิจกรรมใด ๆ ที่ก่อให้เกิดผลผลิตหรือรายได้เป็นงานสุจริต ไม่ผิดศีลธรรม และได้รับการยอมรับจากสังคม

2.2 ความสำคัญของอาชีพ

      อาชีพมีความสำคัญทั้งต่อตนเอง ต่อท้องถิ่น และต่อประเทศชาติ ดังนี้

      1) ความสำคัญของอาชีพที่มีต่อตนเอง

           (1) อาชีพเป็นสิ่งจำเป็นในการดำรงชีวิต เพราะอาชีพสร้างรายได้ เพื่อเลี้ยงดูตนเองและครอบครัว

           (2) อาชีพช่วยแก้ปัญหาความยากจน เพราะเมื่อมีอาชีพจะมีรายได้ มีเงินทุนใช้เพื่อการศึกษาเล่าเรียน เมื่อมีการศึกษาดีก็มีงานทำที่ดีจึ่งส่งผลให้มีความเป็นอยู่ที่ดีด้วย

   2) ความสำคัญของอาชีพที่มีต่อท้องถิ่น

        (1) อาชีพสร้างรายได้ให้แก่ตนเองและท้องถิ่นที่อยู่อาศัย

ด้วยการนำสิ่งของเครื่องใช้ที่ประดิษฐ์หรือแปรรูปจากวัสดุใน

ท้องถิ่นมาจำหน่าย     

                                             (2) อาชีพทำให้เกิดเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่น                         เช่น   โครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์  ซึ่งส่งเสริมให้คนใน                        ท้องถิ่นนำทรัพยากรที่มีอยู่มากในท้องถิ่นของตนเองและไม่มี                        ในท้องถิ่นอื่น มาประดิษฐ์หรือแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่ผู้ซื้อ                              จดจำได้ง่าย และปลูกฝังให้คนในท้องถิ่นเกิดความภาคภูมิใจ                          รักและผูกพันในท้องถิ่นของตน     

                                                     (3)    การสร้างอาชีพก่อให้เกิด

                ตลาดแรงงานที่หลากหลายในท้องถิ่น จึงไม่มีการย้าย

                ถิ่นฐานไปประกอบอาชีพที่ท้องถิ่นอื่น เช่น อาชีพเกษตรกร

                อาชีพในโรงงานอุตสาหกรรม อาชีพอิสระที่เกี่ยวกับการ

                ซื้อขายสินค้า อาชีพพนักงานในบริษัทเอกชน อาชีพรับจ้าง

                (4)  อาชีพก่อให้เกิดผลผลิตและบริการเพื่อตอบสนองความ

ต้องการของผู้บริโภค  ดังตัวอย่าง

• ผลผลิต  เช่น อาหาร  เครื่องดื่ม  เสื้อผ้า  เครื่องแต่งกาย  เครื่องสำอาง  ยารักษาโรค                สิ่งของเครื่องใช้ในบ้าน  รถยนต์  อาคารบ้านเรือน                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           
•  บริการ  เช่น ร้านตัดผม  ร้านซักรีด  ร้านซ่อมรถ                  ร้านซ่อมรองเท้า  ร้านตัดเย็บเสื้อผ้า  ร้านถ่ายภาพ                รถโดยสารประจำทาง  คลินิกรักษาโรค                                                                                                                                                                                                                                  3)  ความสำคัญของอาชีพที่มีต่อประเทศชาติ                    อาชีพมีความสำคัญต่อการพัฒนาประเทศให้เจริญ           ก้าวหน้า เพราะเมื่อบุคคลมีอาชีพ มีรายได้ รัฐบาลจะจัด              บริการที่ใช้ในชีวิตประจำวัน     เก็บรายได้ส่วนหนึ่งจากบุคคลที่มีรายได้ในรูปแบบของ                                                           เงินภาษี เพื่อนำไปใช้พัฒนาประเทศ                                                                                                                             การประกอบอาชีพต่าง ๆ ทำให้มีรายได้นำมาพัฒนาประเทศ                                                                                 เช่น  สร้างถนน  สร้างสนามบิน                                                                          อาชีพมีความสำคัญทั้งต่อตนเอง  ต่อครอบครัว  ต่อท้องถิ่น  และต่อประเทศชาติ   ดังนั้น เมื่อจบการศึกษาแล้วนักเรียนทุกคนจึงต้องรู้จักประกอบอาชีพสุจริต