วิธีการทางวิทยาศาสตร์ หมายถึง ทักษะทางสติปัญญาที่เป็นความสามารถหรือความชำนาญที่นักวิทยาศาสตร์นำมาใช้ในการสืบเสาะหาความรู้
วิธีการทางวิทยาศาสตร์ มีความสำคัญในการค้นคว้าหาคำตอบของสิ่งต่าง ๆ ที่เราสงสัย
วิธีการทางวิทยาศาสตร์ ประกอบด้วย 5 ขั้น ได้แก่
1) ระบุปัญหา
2) ตั้งสมมติฐาน
3) รวบรวมข้อมูล
4) วิเคราะห์ข้อมูล
5) สรุปผล
- ระบุปัญหา
เป็นการตั้งคำถาม ตั้งปัญหา หรือตั้งข้อสงสัยที่เกิดจากการสังเกตสิ่งต่าง ๆ
- ตั้งสมมติฐาน
เป็นการคาดคะเนคำตอบของปัญหาที่ต้องการศึกษา โดยใช้ข้อมูลหรือใช้ความรู้เดิมมาเป็นพื้นฐานของคำตอบที่คิดล่วงหน้า ซึ่งสามารถตรวจสอบได้ โดยการสังเกต การสำรวจ หรือการทดลองแล้ว
- การรวบรวมข้อมูล
เป็นการรวบรวมข้อมูลหรือค้นหาคำตอบของปัญหาด้วยวิธีการต่าง ๆ เช่น การสังเกต การสำรวจ การทดลอง หรือการสร้างแบบจำลอง เพื่อให้ได้ข้อมูลแล้วบันทึกไว้
- วิเคราะห์ข้อมูล
เป็นการนำข้อมูลที่ได้จากการรวบรวมมาแปลความหมาย หรือบรรยายความหมายของข้อเท็จจริงที่มีอยู่ เพื่อนำไปสู่การสรุปผล
- สรุปผล
เป็นการสรุปผลของข้อมูลที่ได้ศึกษาค้นคว้ามา เพื่อตรวจสอบว่าตรงกับสมมติฐานที่ตั้งไว้ล่วงหน้าหรือไม่ แล้วนำความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน หรือตั้งเป็นกฎเพื่อใช้ในการศึกษาต่อไป