เกี่ยวกับบทเรียน
สารบางชนิดเกิดการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้ แต่บางชนิดเมื่อเปลี่ยนแปลงแล้วผันกลับไม่ได้
การเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้ เป็นการเปลี่ยนแปลงที่สามารถเปลี่ยนกลับเป็นสารตั้งต้นได้ เช่น
- เกล็ดพิมเสนซึ่งมีสถานะเป็นของแข็ง เมื่อระเหิดเป็นไอแล้ว ไอของพิมเสนสามารถระเหิดกลับมาเป็นเกล็ดพิมเสน ซึ่งเป็นของแข็งได้เช่นเดิม
- การเปลี่ยนสถานะของน้ำ
ส่วนการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับไม่ได้ เป็นการเปลี่ยนแปลงที่สารเปลี่ยนแปลงไปแล้วไม่สามารถเปลี่ยนกลับเป็นสารตั้งต้นได้ เช่น
- เมื่อเผาไม้ ไม้จะเปลี่ยนไปสารต่าง ๆ เช่น ถ่าน เขม่า แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ ไอน้ำ เราไม่สามารถทำสารเหล่สนี้ทำปฏิกิริยากันกลับมาเป็นไม้เหมือนเดิมได้ ซึ่งถ้าสารอื่น ๆ ติดไฟ แล้วเกิดการเผาไหม้ ก็จะเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับไม่ได้เช่นเดียวกัน ดังนั้น เมื่อนำไม้มาเผาถ่ายหรือจุดไฟเผาป่า โดยไม่ปลูกต้นไม้ใหม่ทดแทนต้นเดิม ป่าก็จะหมดไป
- การเกิดสนิมเหล็ก
- การสุกของผลไม้
- การสุกของอาหาร
รูปที่ 1 การเผาไม้
รูปที่ 2 การเกิดสนิมเหล็ก
รูปที่ 3 กล้วยดิบเปลี่ยนเป็นกล้วยสุก
วัฏจักรน้ำ เป็นตัวอย่างของการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้ ทำให้น้ำหมุนเดวียนอยู่ในโลกนี้